SBB - Nastroje
SBB - Nastroje, rok wydania 2002 - po wielu latach SBB odrodziło się w nieco zmienionym składzie i chłopaki nagrali całkiem niezłą płytę. W zespole nadal grają Józef Skrzek (instrumenty klawiszowe, śpiew, gitara basowa, harmonijka ustna) i Antymos Apostolis (gitara, instrumenty klawiszowe, instrumenty perkusyjne, gitara basowa) natomiast miejsce Jerzego Piotrowskiego zajął za perkusją Paul Wertico. W niektórych utworach także śpiewa. Wertico to Amerykanin, znany muzyk jazzowy. Największą popularność zdobył grając w zespole Pata Metheny w latach 1983-2001, nagrał z nim dziewięć płyt. Zgodnie z tytułem, mamy tu różne nastroje. Już pierwszy utwór, krótkie intro, wyłaniająca się z szumu morza delikatna gitara akustyczna, kompozycja Apostolisa z mottem Arystotelesa "Muzyka jest w nas, jest nad nami", mówi nam jasno, o co biega. Kolejny "Za nami wieki wojowników", spontan dedykowany pamięci Silesian Blues Band, z dużą ilością fajnych gitarek w tle. Kolejny to rockowa ballada "W ogrodzie snu", znów te przestrzenie wypełnione gitarkami. Dalej spokojna "Pieśń stojącego w bramie" i znów niesamowite gitarki. Następnie nastrojowa kompozycja Barbary Wertico "Knowing Where You Belong" do słów Paula Wertico, zaśpiewana przez niego samego. Z kolei "Pisze to życie scenariusze" z wokalizami i dużą ilością syntezatorów. Następny utwór to "... Or Whatever" Paula Wertico, innymi słowy solo na perkusji. Później bardzo sympatyczne i żywiołowe "Całkiem spokojne zmęczenie" ze świetną solówką gitarową. Dalej dynamiczne blues-rockowe "W oceanie się zanurza Liverpool". Kolejny utwór "Star of hope" dedykowany Ryśkowi Riedlowi, podkład na werblach, do tego obowiązkowe gitarki i harmonijka ustna. Na koniec "Don't Look Back", kompozycja Barbary i Paula Wertico. Nastrojowy, ma się rozumieć utwór, może trochę w stylu Pata Metheny. Znowu sporo gitarki Apostolisa dialogującej z syntezatorami Skrzeka a na koniec wracamy do szumu morza i ptaszków. Muzyka zanurza się w morzu, coraz głębiej.
Bardzo dobra, dojrzała, równa płyta. Zyskuje przy kolejnych przesłuchaniach. No i te gitarki Apostolisa.
Przy okazji kilka słów o starych i nowych płytach SBB. Zacznijmy od płyt wydanych w Polsce.
Tak wyglądają okładki wznowionych niedawno pierwszych pięciu płyt SBB. Różnią się tylko kolejnymi numerami. W dalszym opisie przypomnę jednak oryginalne okładki z płyt analogowych.
SBB - SBB, rok wydania 1974 - wznowione na CD jako SBB 1. Pierwsza płyta, nagrana w czasie dwóch koncertów w Stodole zniknęła błyskawicznie ze sklepów w 1974 roku, z dnia na dzień stając się płytą kultową. Otwiera ją bluesowy "I need you baby" zaśpiewany przez Skrzeka z towarzyszeniem fortepianu. Dalej jest suita "Odlot", rozpoczynająca się piosenką "Odlecieć z wami", po której następują rozbudowane, ale spontaniczne i żywiołowe improwizacje, niezapomniane sola Skrzeka na przesterowanym basie, a także słynne dialogi gitary z basem. Następnie (bez przerwy potrzebnej kiedyś na odwrócenie longplaya) mamy "Wizje", rozpoczynające się ostrym, drapieżnym solem Apostolisa (ze słynnym jeżdżeniem smykiem po strunach gitary elektrycznej). Później zmiana klimatu i piękna ballada "Erotyk" (Tylko ciebie stworzyć nie mogę). A później mamy sekwencję syntezatorową przechodzącą płynnie w solo Piotrowskiego na perkusji, dynamit w rękach zamiast pałeczek i na koniec jeszcze chwila zespołowego łojenia i oklaski zachwyconej publiczności. Patrząc z perspektywy czasu kawał wspaniałej muzyki, która wcale się nie zestarzała. Na płycie CD mamy jeszcze trzy dodatkowe utwory, których nie było na płycie analogowej: piosenka "Zostało we mnie", interesujący, improwizowany kawałek "Obraz po bitwie" i na koniec wielki rarytas "Figo-fago". Żywiołowy, bluesowy kawałek ze wspaniałym solem Skrzeka na harmonijce ustnej.
SBB - Nowy horyzont, rok wydania 1975 i Pamięć z roku 1976 - wznowione razem na jednej płycie CD jako SBB 2&3. "Nowy horyzont" otwierają dwa dynamiczne, omalże heavy rockowe utwory "Na pierwszy ogień" i "Błysk". Fragment pierwszego z nich był kiedyś sygnałem telewizyjnego Studia 2. Później mamy bardziej zróżnicowany "Nowy horyzont" choć miejscami równie ostry. Następnie "Ballada o pięciu głodnych", właściwie nie wiadomo, co to jest i po co, jakaś mętna melorecytacja. I na koniec rozbudowana "Wolność z nami", z próbą przeniesienia do studia charakterystycznych solówek gitary i basu z pierwszej płyty, zakończona Chopinem. Druga płyta "Pamięć" to nastrojowe teksty Juliana Mateja i zróżnicowana muzyka Skrzeka, od delikatnych motywów do monumentalnych brzmień. Tytuły mówią sam za siebie: "W kołysce dłoni twych (Ojcu)", "Z których krwi krew moja" i "Pamięć w kamień wrasta".
SBB - Ze słowem biegnę do ciebie, rok wydania 1977 - wznowione na CD jako SBB 4. Na płycie znajdują się dwie, blisko dwudziestominutowe suity: "Ze słowem biegnę do ciebie" i "Przed premierą". Obydwie obfitujące w ciekawe pomysły brzmieniowe jak i melodyczne.
SBB - Memento z banalnym tryptykiem, rok wydania 1980 - wznowione na CD jako SBB 5. Na tej płycie pojawił się dodatkowy muzyk, Sławomir Piwowar na gitarze. Wzbogaciło to brzmienie zespołu, brzmienie stało się bardziej "gitarowe" a motywy muzyczne szybciej przechodzą z jednego w drugi. Sama muzyka wydaje się mniej drapieżna, jest bardziej optymistyczna a nawet pojawiają się "wesołe" motywy. Płytę otwiera dynamiczny utwór "Moja ziemio wyśniona". Drugi to instrumentalny "Trójkąt radości", nastrojowa kompozycja Piwowara wykonana przez niego na gitarach klasycznych i elektrycznych oraz Skrzeka na syntezatorach. Trzeci utwór, podobny w nastroju, choć bardziej "elektryczny", także instrumentalny "Strategia pulsu". Na koniec znowu blisko dwudziestominutowa suita "Memento z banalnym tryptykiem". Na szczególną uwagę zasługuje tu nadzwyczajne solo Apostolisa pod koniec suity. Moim zdaniem jedna z najlepszych solówek gitarowych w historii polskiego rocka. Przez ponad trzy minuty Apostolis wybiera na wiośle z niezwykłą energią i wyobraźnią i nagle utwór urywa się. Co podobno miało symbolizować odejście Apostolisa z SBB.
Tu kończą się oficjalne, polskie płyty SBB. Zanim jednak zespół rozpadł się w 1980 roku, pojawiło się jeszcze kilka innych płyt.
Halina Frąckowiak - Geira, rok wydania 1977 - te piękne wiersze Juliana Mateja z muzyką Skrzeka zaśpiewała Halina Frąckowiak z towarzyszeniem zespołu SBB. Jeśli dobrze pamiętam, to jeden z utworów z tej płyty (chyba "Brzegi łagodne") zdobył jakąś nagrodę w Opolu. Po rozpadnięciu się SBB, Józef Skrzek, już solo nagrał jeszcze jedna płytę z Frąckowiak:
Halina Frąckowiak - Geira, rok wydania 1981 - tym razem piosenki powstały do poezji Kazimierza Wierzyńskiego. Niedawno obie te płyty zostały wznowione jako jedna płyta CD:
Po sukcesach w kraju, SBB koncertowało wielokrotnie za granicą i tam też nagrali kilka płyt, niedawno wznowionych na CD:
SBB - Slovenian Girls, rok wydania 1978 - to płyta wydana w Czechosłowacji (tak, było kiedyś takie państwo), przez Supraphon, Zawiera dwie suity, "Julia" i "Anna". To interesująca płyta, choć mało znana w Polsce.
SBB - Follow My Dream, rok wydania 1978 - to pierwsza płyta SBB wydana na zachodzie. Są tutaj dwie suity, ale złożone z samodzielnych części, mniej rozbudowanych i krótszych niż na polskich płytach, może bardziej przystępnych a z drugiej strony wszystko znakomicie nagrane, o doskonałym, selektywnym brzmieniu. Muzyka z tej płyty służyła jako tło muzyczne do widowiska baletowego inspirowanego obrazami Jacka Malczewskiego.
SBB - Welcome, rok wydania 1979 - to druga płyta wydana na zachodzie, a dokładnie rzecz biorąc, nagrana w Polsce a zmiksowana na zachodzie. Wydana była na zachodzie a równolegle w Polsce wydał ją też Wifon. W nastroju i rodzaju muzyka zbliżona do Follow My Dream.
Tu kończą się oficjalne płyty SBB, choć gwoli prawdy była jeszcze płyta wydana w NRD, ale jeszcze nie została wznowiona.
Ku radości fanów niedawno ukazało się jednak kilka płyt z koncertów zespołu SBB z pierwszego okresu działalności:
SBB - Budai Ifjusagi Park - live, rok wydania 2001 - to płyta z dwóch koncertów w Budapeszcie w 1977 roku. Pierwszy z Lokomotiv GT a drugi z Canned Heat. Jakość techniczna nie jest może idealna, (ale i nie jest zła) ważna jest sama muzyka. Mamy tu kilka utworów, które nie ukazały się na innych płytach. Razem siedem utworów trwających od kilku do kilkunastu minut. I oczywiście znany z koncertów SBB spontan, improwizacje i solówki.
SBB - Karlstad - live, rok wydania 2001 - to z kolei płyta z koncertów w Szwecji w 1975 roku. Jakość techniczna bardzo dobra, znów mamy kilka utworów niepublikowanych nigdzie indziej. Świetna płyta, był to pierwszy wyjazd SBB na zachód, pierwsza możliwość zaprezentowania własnej muzyki zachodniej publiczności, która niejedną kapelę już widziała. Pierwszy raz grali na tak dobrym sprzęcie, publiczność natychmiast ich polubiła i to chłopaków uskrzydliło, co w ich graniu słychać wyraźnie.
SBB - Freedom: Live-Sopot '78, rok wydania 2002 - kolejna płyta koncertowa, tym razem z Polski, Sopot rok 1978. Sam koncert poprzedziły dramatyczne wydarzenia, ciężarówka wioząca sprzęt miała wypadek i koncert rozpoczął się ze znacznym opóźnieniem i bez żadnej próby. No i mimo to chłopaki zagrali rewelacyjnie albo i lepiej. Zagrali wszystko z płyty "Follow My Dream", oczywiście w rozbudowanych, koncertowych wersjach i dodatkowo jeszcze dwa inne utwory.
W 1980 roku zespół się rozpadł. Każdy z muzyków zaczął realizować własne pomysły artystyczne. Najpłodniejszy okazał się, czego można się było spodziewać, Józef Skrzek. Wydał m.in. takie płyty jak: "Pamiętnik Karoliny" (1979), "Ojciec chrzestny Dominika" (1980), "Józefina" (1981), "Wojna Światów - następne stulecie" (1982 - muzyka do filmu Piotra Szulkina), "Koncert Świętokrzyski" (2002). Antymos Apostolis wydał, między innymi, bardzo ciekawą płytę "Theatro". Płyta koncertowa, nagrana z muzykami greckimi urodzonymi w Polsce, jak choćby Jorgos Skolias.
Ponieważ ludzie chętnie wracają do tego, co dobre, dlatego i SBB zeszło się ponownie. Co prawda skład się zmienił ale tylko w 33 %. Miejsce Jerzego Piotrowskiego za perkusją zajął Mirosław Muzykant. W tym składzie zespół zagrał kilka koncertów, z których ukazały się trzy płyty:
SBB - Absolutely Live '98!, rok wydania 1999 - na tej płycie znajdziemy koncertowe wersje utworów z różnych okresów działania SBB. Od "Odlotu" z pierwszej płyty po "Memento z banalnym tryptykiem z ostatniej. Warto porównać jak zespół gra te utwory po latach.
SBB - SBB w filharmonii: akt 1, rok wydania 1999 - pierwsza część nagrań z koncertu w Filharmonii Pomorskiej w Bydgoszczy. Znowu m.in. "Odlot".
SBB - SBB w filharmonii: akt 2, rok wydania 1999 - druga część nagrań z koncertu w Filharmonii Pomorskiej w Bydgoszczy. Tu znajdziemy "Going Away", "Singer". A na bis "Całkiem spokojne zmęczenie" w rozbudowanej wersji, utwór, który znalazł się później na płycie "Nastroje".
SBB - Trio: Live - Tournee 2001, rok wydania 2002 - kolejna zmiana perkusisty, tym razem pojawił się muzyk światowego formatu, Paul Wertico, wieloletni perkusista Pata Metheny. Odnowione SBB pojechało w 2001 roku w trasę koncertową po Europie. Na płycie znajdziemy nagrania pochodzące z tej trasy. Z wyjątkiem "Odlotu", pozostałe utwory to nowe kompozycje. Warto je poznać.
Więcej o SBB na ich oficjalnej stronie internetowej www.sbb.pl
(05.01.2003)